การศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของลักษณะบุคลิกภาพเชิงรุก และการรับรู้บรรยากาศองค์การ ที่มีต่อความตั้งใจคงอยู่ในงาน โดยมีความผูกพันต่อองค์การเป็นตัวแปรสื่อ ของพนักงานบริษัทผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า
A study of causal relationships of proactive personality and perceptions of organizational climate on intention to stay with organizational commitment as a mediator among employees of electric appliances company

พิพากร เลขภัสร์
นักศึกษาปริญญาโท สาขาจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การ
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ดร.รัชนีวรรณ วนิชย์ถนอม
อาจารย์ที่ปรึกษาหลักวิทยานิพนธ์
คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Pipakon Lekpat
Master Student, Industrial and Organizational Psychology, Faculty of Liberal Arts,
Thammasat University
Ratchaneewan Wanichtanom (Ph.D.)
Thesis advisor, Faculty of Liberal Arts, Thammasat University

บทคัดย่อ
          การศึกษาวิจัยเรื่อง “การศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของลักษณะบุคลิกภาพเชิงรุก และการรับรู้บรรยากาศองค์การที่มีต่อความตั้งใจคงอยู่ในงาน โดยมีความผูกพันต่อองค์การเป็นตัวแปรสื่อ ของพนักงานบริษัทผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า” เป็นการวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะบุคลิกภาพเชิงรุก การรับรู้บรรยากาศองค์การ ความผูกพันต่อองค์การ และความตั้งใจคงอยู่ในงาน ของพนักงานบริษัทผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของ ลักษณะบุคลิกภาพเชิงรุก การรับรู้บรรยากาศองค์การ ที่มีต่อความตั้งใจคงอยู่ในงาน โดยมีความผูกพันต่อองค์การเป็นตัวแปรสื่อของพนักงานบริษัทผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นพนักงานบริษัทผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้าแห่งหนึ่งจำนวน 444 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม แบ่งออกเป็น 5 ส่วน คือ แบบสอบถามเกี่ยวกับข้อมูลลักษณะส่วนบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถาม แบบสอบถามลักษณะบุคลิกภาพเชิงรุก แบบสอบถามการรับรู้บรรยากาศองค์การแบบสอบถามความผูกพันต่อองค์การ และแบบสอบถามความตั้งใจคงอยู่ในงาน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ประกอบด้วยการหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และวิเคราะห์เส้นทางส่งผลของตัวแปร โดยผลการศึกษาวิจัยสรุปได้ ดังนี้
1. ลักษณะบุคลิกภาพเชิงรุก มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความผูกพันต่อองค์การ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (r = .200)
2. ลักษณะบุคลิกภาพเชิงรุก มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความตั้งใจคงอยู่ในงาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (r = .197)
3. การรับรู้บรรยากาศองค์การ มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความผูกพันต่อองค์การ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (r = .609)
4. การรับรู้บรรยากาศองค์การ มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความตั้งใจคงอยู่ในงาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (r = .623)
5. ความผูกพันต่อองค์การ มีความสัมพันธ์ทางบวกกับความตั้งใจคงอยู่ในงาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (r = .805)
6. ความผูกพันต่อองค์การ เป็นตัวแปรสื่อบางส่วน (Partial Mediator) ของความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้บรรยากาศองค์การ กับความตั้งใจคงอยู่ในงาน โดยการรับรู้บรรยากาศองค์การส่งผลโดยรวม (Total Effect) ต่อ ความตั้งใจคงอยู่ในงาน เท่ากับ .622 ซึ่งเป็นผลทางตรง (Direct Effect) เท่ากับ .210 และเป็นผลทางอ้อม (Indirect Effect) เท่ากับ .412 ส่วนการรับรู้บรรยากาศองค์การส่งผลโดยตรง (Direct Effect) ต่อความผูกพันต่อองค์การ เท่ากับ .609 และการรับรู้บรรยากาศองค์การส่งผลโดยตรง (Direct Effect) ต่อความตั้งใจคงอยู่ในงาน เท่ากับ .677 ผลจากการวิจัยครั้งนี้ ทำให้ทราบถึงตัวแปรที่เป็นสาเหตุของความตั้งใจคงอยู่ในงาน และตัวแปรที่เป็นสื่อจากสาเหตุไปสู่ความตั้งใจคงอยู่ในงาน ซึ่งองค์การสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการวางแผนสำหรับพัฒนาบุคลากรในองค์การ หรือวางกลยุทธ์ต่าง ๆ ในการส่งเสริมให้พนักงานมีการคงอยู่ในงานต่อไป

          คำสำคัญ : บุคลิกภาพเชิงรุก, การรับรู้บรรยากาศองค์การ, ความผูกพันต่อองค์การ, ความตั้งใจคงอยู่ในงาน

Abstract

           Correlational research was used to study causal relationships of proactive personality and perceptions of organizational climate on intention to stay with organizational commitment as mediator among employees of an electric appliances company. Objectives were study the relationship between proactive personalities, perceptions of organizational climate, organizational commitment, and intention to stay as well as mediating variable of organizational commitment on the relationship between proactive personalities, perceptions of organizational climate, and intention to stay. Samples were 444 company employees. Data was collected by questionnaire. Categories included personal factors, proactive personality, perceptions of organizational climate, organizational commitment, and intention to stay. Data was analyzed by frequency, percentage, mean, standard deviation, correlation and path analysis. Results were that proactive personality positively correlated with organizational commitment (r = .200, p < .01) and intention to stay (r = .197, p < .01). Perceptions of organizational climate positively correlated with organizational commitment (r = .609, p < .01) and intention to stay (r = .623, p < .01). Organizational commitment positively correlated with intention to stay (r = .805, p < .01) and partially mediated the relationship between perceptions of organizational climate and intention to stay by total effect at .623, direct effect at .210, and indirect effect at .412. In addition, perceptions of organizational climate directly affected on organizational commitment at .609 and intention to stay at .677. These findings suggest that a mutual relationship exists among proactive personality, perceptions of organizational climate, organizational commitment and intention to stay. Perceptions of organizational climate was directly and indirectly affected by the mediation of organizational commitment upon intention to stay. Companies in Thailand might focus on these variables to develop organizational personnel and plan strategies to boost employee intention to stay.

          Keywords: proactive personality, perceptions of organizational climate, intention to stay, organizational commitment

-----------------------------------------

Corresponding Author E-mail : bellsuh@hotmail.com