ปัจจัยผลักดันและปัจจัยดึงดูดการย้ายถิ่นของแรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์ในประเทศไทย
  The study of push factors and pull factors of Filipino Skilled Labor in Thailand
  ผศ.ดร.กมลพร สอนศรี
  อาจารย์ประจำหลักสูตรรัฐประศาสนศาสนศาสตรมหาบัณฑิต
  สาขาวิชานโยบายสาธารณะและการจัดการภาครัฐ
  ภาควิชาสังคมศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

บทคัดย่อ

          การศึกษาปัจจัยผลักดันและปัจจัยดึงดูดของแรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์ในประเทศไทยมีวัตถุประสงค์เพื่อ         1) ศึกษาบริบททางประวัติศาสตร์และสถานการณ์การเคลื่อนย้ายแรงงานของชาวฟิลิปปินส์และ 2) ศึกษาปัจจัยดึงดูดและปัจจัยผลักดันที่ทำให้แรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์เข้ามาในประเทศไทยโดยใช้การศึกษาจากเอกสารและใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการรวบรวมข้อมูลจากแรงงานชาวฟิลิปปินส์ที่อยู่ในประเทศไทยโดยเจาะจงใน 3 กลุ่มอาชีพ คือ 1) ครู อาจารย์ ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการสอน 2) ผู้จัดการฝ่ายต่างๆ และ 3) สถาปนิก วิศวกร โดยผู้วิจัยได้กำหนดกลุ่มตัวอย่างเป็น จำนวน 377 คน และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการบรรยายความและใช้สถิติบรรยายซึ่งประกอบด้วย ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานในการวิเคราะห์ข้อมูล
ผลการศึกษาพบว่า ชาวฟิลิปปินส์มีการย้ายถิ่นฐานไปทำงานในต่างประเทศตั้งแต่สมัยที่ฟิลิปปินส์ตกเป็นเมืองขึ้นของประเทศสเปน และประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นผลให้ชาวฟิลิปปินส์มีความพร้อมและมีศักยภาพทางด้านภาษาอังกฤษ และทำให้ชาวฟิลิปปินส์เดินทางไปประกอบอาชีพในต่างประเทศมากมาย ซึ่งจากการออกไปทำงานต่างประเทศของชาวฟิลิปปินส์นั้น ทำให้ประเทศฟิลิปปินส์สามารถสร้างรายได้จากการโอนเงินเข้าประเทศสูงเป็นอันดับหนึ่งของรายได้ทั้งหมด จนทำให้รัฐบาลของประเทศฟิลิปปินส์มีนโยบายต่างๆ ในการส่งเสริมและผลักดันให้ชาวฟิลิปปินส์ออกไปทำงานในต่างประเทศ และทำให้การออกไปทำงานในต่างประเทศกลายเป็นวัฒนธรรมของชาวฟิลิปปินส์ในที่สุด
สำหรับประเทศไทยแรงงานชาวฟิลิปปินส์ส่วนใหญ่จะเข้ามาประกอบอาชีพครู อาจารย์ ผู้สอน และ ผู้จัดการต่างๆ  สาเหตุที่ชาวฟิลิปปินส์ที่เข้ามาทำงานในประเทศไทยอาจเป็นเพราะวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีของประเทศไทยมีความคล้ายคลึงกับประเทศฟิลิปปินส์ประกอบกับค่าครองชีพในประเทศไทยค่อยข้างต่ำเมื่อเทียบกับประเทศฟิลิปปินส์ ทั้งยังมีเครือข่ายชาวฟิลิปปินส์ที่คอยช่วยเหลือเวลาชาวฟิลิปปินส์ประสบปัญหาต่างๆ           นอกจากนั้น ผลการศึกษายังพบว่าปัจจัยดึงดูดที่ทำให้แรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์เข้ามาทำงานในประเทศไทยมากที่สุดคือ ปัจจัยด้านวัฒนธรรม ค่านิยม รองลงมาคือ ด้านเทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม และด้านเศรษฐกิจตามลำดับเมื่อพิจารณาถึงปัจจัยผลักดันที่ทำให้แรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์ออกไปทำงานในต่างประเทศโดยเฉพาะในประเทศไทยนั้น พบว่า ปัจจัยด้านวัฒนธรรม ค่านิยมเป็นปัจจัยผลักดัน ลำดับที่ 1 รองลงมาคือ ปัจจัยด้านนโยบาย กฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับ และปัจจัยด้านเศรษฐกิจ ตามลำดับ

           ข้อเสนอแนะที่ได้จากการวิจัยนี้คือ สถานประกอบการ (นายจ้าง) ควรจัดฝึกอบรมภาษาและวัฒนธรรมไทยให้แรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์ และควรมีมารตรการดูแลเกี่ยวกับระบบประกันสังคม สวัสดิการต่างๆ ให้แก่แรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน นอกจากนั้น หน่วยงานภาครัฐในประเทศไทยควรมีการกำหนดกฎหมาย หรือระเบียบ รวมทั้งนโยบายต่าง ๆ ให้ชัดเจนและเป็นปัจจุบัน ทั้งนี้เพื่อเป็นการสร้างความเชื่อมั่นในการบริหารจัดการของตัวแรงงาน หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจ้างแรงงานชาวฟิลิปปินส์เอง

          คำสำคัญ :  แรงงานฝีมือชาวฟิลิปปินส์, ปัจจัยผลักดันและปัจจัยดึงดูด, การเคลื่อนย้ายแรงงาน


Abstract

           The study of push factors and pull factors of Filipino Skilled Labor in Thailand aims 1) to study the historical context and the situation of Filipino skilled labor migration and 2) to determine the causes of push and pull factors of migration of Filipino skilled labor especially Filipino skilled laborers who move to Thailand.

           This study combined both qualitative and quantitative research. For qualitative research, the researcher accumulated the data from various documents relating to the historical context of the Philippines. Regarding quantitative research, the researcher used questionnaires as an instrument to collect data from the Filipino skilled laborers who work in Thailand. The sample size of this research was 381 participants. The data were analyzed by using descriptive statistics which were frequency, percentage, mean and standard deviation.

           The result of the research demonstrated that the Filipinos have migrated to work in other countries for long since the period that the Philippines were colonized by Spain and the United States of America. During that time, it influenced the Filipino to emigrate to work in foreign countries because they were ready and were fluent in English language. As many Filipinos migrated to work abroad, the Philippines could generate large amounts of income from remittances. Therefore, the Philippines Government launched many policies to support and push Filipinos to work out of the country.

           In addition, the study found that the greatest pull factor that attracts Filipino skilled laborers to work in Thailand is the culture and value factor, followed by technological factors, environmental factors, and economic factors, respectively. On the other hand, the push factors that drive Filipino skilled laborers to work abroad is also the culture and value factors, followed by policy, law, rule, regulation factors, and economic factors, respectively.

           The recommendations of this study are as follows: 1) The organization or employer should provide basic training program for Filipino skilled workers, such as a language and culture knowledge of Thailand, so Filipino skilled workers will have basic communication skills and be able to live in Thailand more comfortably 2) The organization should manage the social security and welfare system for Filipino skilled laborers thoroughly and equally and 3) The government agencies in Thailand should impose laws, regulations, and policies explicitly in order to assure the efficiency of labor management or of the agencies that are involved in hiring Filipino laborers.

           Key word: Filipino skilled labor, push factors and pull factors, labor migration